Llanfair Clydogau

Llanfair Clydogau

Math	pentref, cymuned
Daearyddiaeth
Sir	Ceredigion
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.1434°N 4.0138°W
Cod SYG	W04000377
Cod OS	SN622514, SN625515
Gwleidyddiaeth
AC/au	Elin Jones (Plaid Cymru)
AS/au	Ben Lake (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Pentref bychan gwledig a chymuned yn ne Ceredigion yw Llanfair Clydogau. Fe'i lleolir ar lôn y B4343 tua 4 milltir i'r dwyrain o Lanbedr Pont Steffan.

Saif ar lan ddwyreiniol Afon Teifi gyda bryniau Craig Twrch (1226 troedfedd) a Bryn Brawd (1588 troedfedd) yn gefn iddi i'r dwyrain, ar y ffin â Sir Gaerfyrddin. Mae tair nant Clywedog yn cyfarfod â'i gilydd yno.

Rhed ffordd Rufeinig Sarn Helen o'r gaer Rufeinig yn Llanio i gyffiniau Llanfair Clydogau. Yno, ychydig i'r gorllewin o'r pentref, mae'n fforchio, gydag un fforch yn arwain i'r dwyrain heibio Llanymddyfri a Dolaucothi i Nidum (Castell Nedd), a'r llall yn mynd yn ei blaen i gyfeiriad Caerfyrddin.

Roedd digon o waith plwm ac arian yn yr ardal ar un adeg ond maent wedi pallu ers talwm. Filltir i lawr y lôn i'r de mae pentref bychan Cellan, magwrfa Moses Williams (ganed yno yn 1685) a'r ysgolhaig Griffith John Williams.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)^[1] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).^[2]

1. ↑ Gwefan Senedd Cymru
2. ↑ Gwefan Senedd y DU